ورق‌های فلزی از جمله محصولات پر کاربرد هستند که در صنایع گوناگون برای تولید انواع و اقسام تجهیزات استفاده می‌شوند. متریال‌های فلزی مختلف برای تولید ورق استفاده می‌شوند. حتی بارها پیش می‌آید که فلزات آلیاژی برای تولید ورق انتخاب می‌شوند. ورق‌های گالوانیزه و روغنی از جمله معروف‌ترین ورق‌های فلزی به شمار می‌روند. سؤال اساسی این است که در انتخاب بین این دو ورق، اولویت با کدام است؟ برای پاسخ به این سؤال باید تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه را با یکدیگر بررسی کنیم. این موضوع مقاله حاضر است. بنابراین تا پایان با ما همراه باشید.
ورق روغنی چیست؟
اگر روغن‌کاری در تولید ورق فلزی استفاده شود، اصطلاحا به آن ورق روغنی گفته می‌شود. ورق‌های روغنی صرفا در شرایط نورد سرد تولید می‌شوند؛ چرا که عملا نمی‌توان از روغن در حرارت بالای نورد گرم استفاده کرد. شاید بپرسید هدف استفاده از روغن در تولید ورق روغنی چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که لایه روغن روی ورق باعث افزایش مقاومت آن در برابر عوامل مخربی مانند خوردگی و زنگ زدگی می‌شود.
معمولا از فولاد به عنوان ماده اولیه در تولید ورق روغنی استفاده می‌شود. این ورق‌ها از استحکام کششی قابل قبولی برخوردار هستند و نسبت به ورق سیاه کیفیت به مراتب بالاتری دارند. از ورق روغنی در تولید لوازم خانگی، میز و صندلی، خودروسازی و … استفاده می‌شود.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورق گالوانیزه از شهرت زیادی در صنعت برخوردار است. همان طور که می‌دانید آهن و فولاد معمولی در برابر رطوبت آسیب‌پذیر هستند و خیلی زود دچار زنگ‌زدگی می‌شوند. گالوانیزاسیون به عنوان روشی ایده‌آل و مقرون‌به‌صرفه برای مقاوم‌سازی ورق‌های فلزی در برابر این پدیده‌های مخرب است. در این فرآیند ورق‌های فلزی در استخر مملو از فلز روی مایع غوطه‌ور می‌شوند.
به این ترتیب یک لایه روی با ضخامت مشخص در سطح ورق‌ها قرار می‌گیرد. روی نقش محافظ را برای فلز زیرین ایفا می‌کند. ورق‌های گالوانیزه از کیفیت قابل قبولی برخوردار هستند و سختی سطحی بالایی دارند. بسیاری از محصولات فلزی که در محیط‌های مرطوب استفاده می‌شوند، تولید شده از ورق گالوانیزه هستند.
مهم‌ترین تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه
همان طور که مشاهده کردید، هر دو ورق روغنی و گالوانیزه بر پایه فولاد معمولی تولید می‌شوند. به همین دلیل شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند. درک تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه در انتخاب بین آن‌ها برای تولید محصولات مختلف اهمیت بسیار زیادی دارد. بنابراین لازم است که در این قسمت به مقایسه ورق روغنی و گالوانیزه بپردازیم.
روش تولید ورق
روغن‌کاری در تولید ورق روغنی در حین فرآیند نورد انجام می‌گیرد. بر این اساس اشاره کردیم که صرفا از نورد سرد برای تولید ورق روغنی استفاده می‌شود. این در حالی است که در تولید ورق گالوانیزه ابتدا ورق‌های فولادی در فرآیند نورد سرد یا گرم تولید می‌شوند. سپس عملیات گالوانیزاسیون روی آن‌ها انجام می‌شود. تجربه نشان می‌دهد که هزینه ساخت ورق گالوانیزه در مقایسه با ورق روغنی بیشتر است.
عمر مفید ورق
مهم‌ترین تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه مربوط به طول عمر مفید آن‌هاست. تجربه نشان داده است که ورق‌های روغنی در بهترین حالت نهایتا تا 15 سال دوام می‌آورند و بعد از آن دیگر خاصیت فیزیکی و شیمیایی خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که ورق‌های گالوانیزه در سخت‌ترین شرایط نیز حداقل بین 20 تا 30 سال عمر می‌کنند. این در حالی است که اگر استانداردهای تولید این ورق به خوبی رعایت شود، حتی تا بیش از 50 سال نیز می‌توان روی آن‌ها حساب کرد. بنابراین در تولید محصولاتی که قرار است برای مدت طولانی مورد استفاده قرار بگیرند، ورق گالوانیزه در اولویت قرار می‌گیرد.
شکل ظاهری ورق
هر چند ورق گالوانیزه سختی سطحی بیشتری نسبت به ورق روغنی دارد، اما با مشاهده این دو نوع ورق در کنار یکدیگر به وضوح مشخص می‌شود که ورق گالوانیزه ظاهر خشن‌تری دارد. به همین دلیل از ورق گالوانیزه معمولا در ساخت بدنه خودرو یا لوازم خانگی استفاده نمی‌شود. در این گونه مواقع که زیبایی ظاهری اهمیت دارد، اولویت با ورق روغنی است.
ضخامت ورق
در بحث تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه به موضوع مهم ضخامت آن‌ها می‌رسیم. معمولا تفاوت ضخامت این ورق‌ها به تفاوت در روش‌های تولیدشان برمی‌گردد. معمولا ورق‌های گالوانیزه موجود در بازار با ضخامت بین 0.6 تا 6 میلی متر عرضه می‌شوند. این در حالی است ورق‌های روغنی معمولا با ضخامت بین 0.3 تا 3 میلی‌متر روانه بازار می‌شوند.
قابلیت اعتماد ورق
فلز روی در سطح ورق‌های گالوانیزه نقش محافظ را برای لایه زیرین ایفا می‌کند. به این معنی که حتی اگر در قسمتی از ورق روی آسیب ببیند و سطح فولاد در معرض هوای آزاد باشد، خیلی زود لایه محافظتی جدیدی از روی در سطح آن شکل می‌گیرد. علاوه بر آن استانداردهای بهتری در تولید ورق گالوانیزه در نظر گرفته می‌شوند.
همه این موضوعات دست به دست هم می‌دهند تا ورق گالوانیزه در مقایسه با ورق روغنی قابل اعتمادتر باشد. به خصوص در زمان بازرسی ورق‌ها، به دلیل عملکرد حفاظتی روی، ورق گالوانیزه نیاز به بازرسی یا تعمیر و نگهداری کمتری دارد.
کلام پایانی
در این مقاله به بررسی 5 تفاوت ورق روغنی و گالوانیزه پرداختیم. ورق گالوانیزه از نظر طول عمر و پایداری در وضعیت بهتری قرار دارد. این در حالی است که ورق روغنی از شکل و شمایل ظاهری بهتری برخوردار است. این تفاوت‌ها باعث شده تا هر کدام از آن‌ها در کاربرهای خاصی مورد استفاده قرار بگیرند. به طور کلی اگر شکل ظاهری محصول مهم نباشد و به دنبال محصولی با عمر مفید بالا باشید، بهترین انتخاب ورق گالوانیزه است. در غیر این صورت باید به سراغ ورق روغنی بروید.